Een teveel aan stikstof brengt onze natuur in de problemen
Als mensen worden we op elk moment van de dag geconfronteerd met stikstof. Dit is voor het overgrote merendeel het gevolg van het feit dat stikstof een significant gedeelte vertegenwoordigt van de lucht die we inademen. Het gaat hierbij voor alle duidelijkheid om stikstof in haar pure en aldus ook niet-reactieve vorm. Slechts voor een beperkt gedeelte van de stikstof op onze planeet geldt dat ze beschikbaar is in de vorm van reactief stikstof. Het betreft hier chemische verbindingen die stikstof bevatten en die van onschatbare waarde zijn voor onze natuur. Toch kan een teveel aan stikstof net het omgekeerde effect hebben. Hoe dat precies komt en waar er op dit vlak allemaal rekening mee dient te worden gehouden vertellen we je graag op deze pagina.
De schadelijke werking van overmatige, reactieve stikstof
Reactief stikstof staat erom bekend ook over een schadelijke uitwerking te kunnen beschikken. Dat is het geval wanneer de stof in (veel) te grote concentraties voorkomt. De belangrijkste reactieve stikstofverbindingen welke door de mensen worden uitgestoten in onze atmosfeer zijn de volgende:
- Ammoniak (NH3);
- Stikstofoxiden (NOx);
Voor allebei de bovenstaande emissies geldt dat ze zorgen voor een verslechtering van de luchtkwaliteit wanneer het op een bepaalde plaats neerslaat. Op het ogenblik dat de stof neerdaalt vanuit de lucht is er sprake van een depositie.
Het is een belangrijk misverstand dat alles wat wordt uitgestoten neer zou komen op dezelfde plaats. Dat is in de praktijk uiteraard helemaal niet het geval. In het bijzonder voor de stikstofoxiden geldt bijvoorbeeld dat ze ver kunnen wegwaaien. In de praktijk slaan ze dan ook doorgaans pas enkele honderden meters verder terug neer. Voor ammoniak geldt op haar beurt dat ze aanzienlijk dichter bij de bron van de uitstoot neerdaalt.
Voor welk probleem zorgt een teveel aan stikstof?
De Raad van State heeft op 29 mei van het jaar 2019 geoordeeld dat de Nederlandse manier van omgaan met stikstof de natuur niet voldoende wist te beschermen. Stikstofdepositie is een significant probleem met betrekking tot natuurbeheer. Dit niet in het minst omdat het kan leiden tot bodemverzuring en tot vermesting. Het overaanbod dat ontstaat op vlak van voedingsstoffen kan er dan voor zorgen dat er een directe ontwrichting plaatsvindt. Soorten die behoeften hebben aan een grote hoeveelheid aan stikstof kunnen hier wel bij varen. Deze zullen echter vervolgens de plaatsen van andere soorten innemen. Een teveel aan stikstof heeft dan ook een directe (negatieve) impact op de biodiversiteit waarvan sprake is.
Welke invloed heeft ze op de luchtkwaliteit?
Specifiek voor Nederland geldt dat de kritische depositiewaarde voor stikstof wordt overschreden. Deze kritische depositiewaarde is vastgesteld op 72 procent. Het betreft hier de grens waarboven het risico bestaat dat er sprake is van een significante aantasting van de natuur als gevolg van de stikstof. Bovendien is dit nog niet alles. Daarnaast is het namelijk ook zo dat zowel stikstofoxiden als ammoniak een negatief effect kunnen uitoefenen op de luchtkwaliteit. Dit overigens op verschillende manieren. Deze invloed kan ze immers niet alleen direct uitoefenen, maar ook door
